ZAMÓWIENIE FORMULARZA A1 PD w ZUS dla SZČO
PRÓBKI DRUKU dla formularza A1:https://www.socpoist.sk/vzory-tlaciv-k-formularu-a1/48847s
Mam zamiar pracować w kraju UE jako SZČO
Wraz z wejściem Słowacji do Unii Europejskiej (UE) ustawodawstwo europejskie zaczęło mieć zastosowanie również do obywateli Słowacji. Zgodnie z nim osoba jest ubezpieczona w stanie, w którym faktycznie wykonuje działalność, tj. w którym praca jest wykonywana. Jednocześnie może być ubezpieczony na ubezpieczenie społecznewyłącznie w jednym państwie członkowskim UE.
SZKOŃ
–Ak som pred výkonom práce v štáte EÚ bol na Slovensku povinne poistenou SZČO, zánik poistenia mi oznamuje Sociálna poisťovňa. Pokiaľ o zániku povinného poistenia neinformovala Sociálna poisťovňa SZČO do 20 dní od zániku tohto poistenia, nakoľko nemala informáciu o vzniku poistenia v inom štáte EÚ odporúčame, aby SZČO kontaktovala Sociálnu poisťovňu a oznámila jej skutočnosti potrebné na posúdenie zániku poistenia.
– Ak som pred výkonom práce v štáte EÚ nebol na Slovensku povinne poistenou SZČO, nemám voči Sociálnej poisťovni žiadne odhlasovacie, resp. oznamovacie povinnosti. Skutočnosť, že idem vykonávať činnosť do zahraničia, nie je potrebné Sociálnej poisťovni oznámiť.
– Ak vykonávam činnosť ako SZČO na Slovensku, pričom idem činnosť vykonávať do iného štátu EÚ z dôvodu získanej zákazky na obdobie kratšie ako 24 mesiacov, je potrebné, aby som požiadal o vystavenie prenosného dokumentu A1 z dôvodu vyslania, aby som naďalej zostal poistený na sociálne zabezpečenie na území Slovenska (Žiadosť o vystavenie prenosného dokumentu A1 z dôvodu vyslania samostatne zárobkovo činnej osoby na územie iného členského štátu EÚ). Žiadosť je k dispozícii v každej pobočke Sociálnej poisťovne.
– Do wniosku należy dołączyć poszczególne dokumenty zgodnie z wytycznymi podanymi na końcu odpowiedniego wniosku. Jeżeli nie złożę wniosku o zastosowanie instytucji delegowania, to od dnia rozpoczęcia działalności w innym kraju UE będą mnie obowiązywały przepisy tego kraju w zakresie zabezpieczenia społecznego, a jeżeli byłam przymusowo ubezpieczony przez SZČO, Zakład Ubezpieczeń Społecznych powiadomi mnie o zakończeniu ubezpieczenia, stwierdzając, że wniosek inny niż ustawodawstwo słowackie, informuję Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
– Jeżeli prowadzę działalność w państwie UE (jako SZČO) i jednocześnie nadal działam jako SZČO na Słowacji (np. pięć dni w tygodniu w Niemczech i w weekendy na Słowacji), konieczne jest, abym zwrócić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustalenie obowiązującego ustawodawstwa poprzez odpowiednie wnioski (jeśli wykonuję działalność za granicą jako pracownik, skorzystamProśba o ustalenie mającego zastosowanie ustawodawstwa osoby, która zwykle wykonuje pracę najemną oraz pracę na własny rachunek w różnych państwach członkowskich UE; jeśli prowadzę działalność za granicą jako SZCO, będę z nich korzystaćProśba o ustalenie właściwego ustawodawstwa osoby zwykle wykonującej działalność na własny rachunek w dwóch lub więcej państwach członkowskich UE).
Aplikacja dostępna jest również w każdym oddziale ZUS. Do wniosku należy dołączyć poszczególne dokumenty zgodnie z wytycznymi podanymi na końcu odpowiedniego wniosku. Wniosek składa się, ponieważ osoba może być ubezpieczona z ubezpieczenia społecznego tylko w jednym kraju UE w tym samym czasie.
JAK WYBRAĆ DOKUMENT A1 – praca w UE?
W raziewysłanie osoby prowadzącej działalność na własny rachunek na terytorium innego państwa członkowskiego UE:
- SZČO wypełnia wniosek tutaj:Wniosek o wydanie A1 w celu wysłania SZČO
- Wypełniony wniosek należy wydrukować, podpisać i wysłać lub osobiście dostarczyć do odpowiedniego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgodnie z miejscem zamieszkania SZCOw odpowiednim czasie przed rozpoczęciem delegowania
- W przypadku spełnienia wszystkich warunków delegowania przez SZČO, odpowiedni oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wystawi dokument przenośny A1 nie później niż 45 dni od daty doręczenia wniosku i prześle go do SZČO.
- Odpowiedni oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wystawia dokument przenośny A1 w celu wysłania SZČObezpłatnie przez okres maksymalnie 24 miesięcy
- Podczas wykonywania działalności w państwie UE SZČO musi mieć przy sobie dokument przenośny A1 (w przypadku, gdy podmiot zagraniczny, organy kontrolne i inspekcyjne danego państwa zażądałyby jego przedłożenia, gdyby SZČO poniósł szkodę wypadek przy pracy itp.)
- Dokument przenośny A1 nie musi być tłumaczony na inny język, ponieważ jednolity format (uwzględniający język państwowy danego państwa członkowskiego) jest stosowany przez wszystkie państwa UE.
- SZČO pisemnie powiadamia odpowiedni oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zmianach zachodzących w okresie delegowaniaw ciągu dziesięciu dni–Powiadomienie SZČO o zmianach, które nastąpiły podczas delegowania)
W raziejednoczesne wykonywanie działalności na terenie dwóch lub więcej państw członkowskich UE:
- Pracownik / SZČO wypełnia wniosek zgodnie z charakterem działalności tutaj: Wniosek o określenie obowiązującego ustawodawstwa osoby zwykle wykonującej działalność jako pracownik w dwóch lub więcej państwach członkowskich UE, Wniosek o określenie obowiązującego ustawodawstwa osoby zwykle prowadzenie działalności na własny rachunek w co najmniej dwóch państwach członkowskich UE, lub . Prośba o ustalenie mającego zastosowanie ustawodawstwa osoby, która zwykle wykonuje pracę najemną oraz pracę na własny rachunek w różnych państwach członkowskich UE
- Wniosek składa się w odpowiednim oddziale ZUS, który go rejestruje, sprawdza, a jeśli jest niekompletny, uzupełnia (we współpracy z pracownikiem/SZČO). Po wypełnieniu odpowiedni oddział Ubezpieczeń Społecznych przekaże wniosek do Centrali Ubezpieczeń Społecznych w celu rozpatrzenia.
- Należy zauważyć, że w przypadku jednoczesnego wykonywania czynnościjeśli miejsce zamieszkania pracownika / SZČO(wymienione w pkt 2 wniosku)znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego niż Republika Słowacka,centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przekaże wniosek do właściwej instytucji państwa członkowskiego zamieszkania, ponieważ nie jest ona właściwa do działania w tej sprawie, chyba że do wniosku dołączono określenie ustawodawstwa słowackiego przez instytucję państwa Zamieszkania.
- Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wystawia formularz PD A1 na podstawie oceny wniosku nie później niż 60 dni od doręczenia wniosku do siedziby i przesyła go do pracownika/SZČO na adres wskazany we wniosku.
- Centrala Ubezpieczeń Społecznych wystawia przenośny dokument A1 z powodu jednoczesnego wykonywania czynności pracownika / SZČO, w zależności od sytuacjibezpłatnie przez okres maksymalnie 24 miesięcy od dnia doręczenia wniosku (jeżeli równoczesne wykonywanie czynności rozpoczęło się w przeszłości, sytuacja oceniana jest również retrospektywnie).
- Pracownik/SZČO musi mieć przy sobie dokument przenośny A1 podczas wykonywania czynności w krajach UE (w przypadku, gdy jest to wymagane przez podmiot zagraniczny, organy kontrolne i inspekcyjne danego państwa, jeżeli pracownik/SZČO uległ wypadkowi przy pracy itp.)
- Przenośny dokument A1 nie musi być tłumaczony na inny język, ponieważ jednolity format
(z uwzględnieniem języka państwowego danego państwa członkowskiego) są używane przez wszystkie państwa UE.
SZČO pisemnie powiadamia odpowiedni oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zmianach zachodzących w okresie delegowaniaw ciągu dziesięciu dni–Powiadomienie o zmianie zaistniałej sytuacji zgodnie z art. 13 rozporządzenia (WE) nr. 883/2004 w okresie obowiązywania PD A1(z wyjątkiem pracowników transportu międzynarodowego)
PRACA W UE – OKREŚLANIE STOSOWANIA PRAWA
Główną zasadą jest to, że osoby, do których mają zastosowanie przepisy koordynacyjne, podlegają regulacjom prawnym tylko jednego państwa członkowskiego. Zazwyczaj do osoby stosuje się ustawodawstwo państwa członkowskiego, w którym prowadzona jest działalność jako SZČO (zasada lex loci laboris).
Jednak w niektórych szczególnych sytuacjach sąinne kryteria są również uzasadnione, takie jak faktyczne miejsce pracy. Jest to na przykład tymczasowa działalność SZČO w innym państwie członkowskim, gdy dana osoba zwykle pracuje w dwóch lub więcej państwach członkowskich.
Do osoby, która zwykle pracuje jako SZČO w państwie wysyłającym i wykonuje podobną działalność w państwie przyjmującym, nadal mają zastosowanie regulacje prawne państwa wysyłającego, pod warunkiem, że przewidywany czas wykonywania tej pracy nie przekracza 24 miesięcy.
Warunek zwykłego wykonywania działalności oznacza, że osoba zwykle wykonuje znaczną część działalności na terytorium państwa wysyłającego, w szczególności przez pewien czas przed delegowaniem, spełnia wszystkie wymogi niezbędne do wykonywania swojej działalności w państwie wysyłającym i nadal posiada środki umożliwiające wykonywanie tam działalności nawet po powrocie. W związku z warunkiem wykonywania czynności za wystarczający uważa się okres co najmniej dwóch miesięcy, krótszy okres wymaga indywidualnej oceny.
Badając spełnienie wymogu wykonywania znacznej części działalności SZČO na terytorium Republiki Słowackiej, szczególną uwagę zwraca się na:
- istnienie lokalu do prowadzenia działalności na własny rachunek (np. działalność, pomieszczenia biurowe, wynajmowane lokale na działalność gospodarczą itp.),
- wpis do rejestru handlowego lub izby, stowarzyszeń zawodowych itp.,
- płacenie podatków na terenie Republiki Słowackiej,
- istnienie numeru identyfikacji podatkowej.
Przy ustalaniu, czy SZČO wyjeżdża do innego państwa członkowskiego w celu wykonywania podobnej działalności, ważny jest rzeczywisty charakter tej działalności, a nie to, jak jest ona klasyfikowana w państwie przyjmującym, tj. czy jest oznaczona jako samozatrudniona. Krótkie zawieszenie działalności nie przekraczające dwóch miesięcy w okresie oddelegowania z jakiegokolwiek powodu (wakacje, choroba, szkolenie w firmie wysyłającej itp.) nie stanowi przerwania oddelegowania i nie stanowi przyczyny uzasadniającej przedłużenie oddelegowania Kropka. Warunki delegowania muszą być zachowane przez cały okres delegowania SZCO. Przez cały ten okres musi być możliwe przeprowadzenie wszystkich kontroli, zwłaszcza w odniesieniu do opłacania składek ubezpieczeniowych i utrzymania niezbędnej infrastruktury w państwie wysyłającym.
Potwierdzenie przepisów dotyczących zabezpieczenia społecznego mających zastosowanie do posiadacza – dokument przenośny A1 (PD A1):
Przed oddelegowaniem oddelegowany SZČO kontaktuje się z odpowiednią instytucją państwa wysyłającego – na terytorium Republiki Słowackiej, składając wniosek o wydanie PD A1 w celu oddelegowania do odpowiedniego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (patrz formularzWniosek o wydanie PD A1 w związku z delegowaniem pracownika, lubWniosek o wydanie PD A1 w związku z wysłaniem SZČO).
jeśliOni sąspełnienie warunków delegowania:
– oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wystawia dokument PD A1, który zaświadcza, że SZČO podlega przez pewien czas przepisom prawa słowackiego i przesyła go do SZČO
– SZČO powinien mieć go przy sobie podczas delegowania za granicę, udowodni instytucji zagranicznej, że podlega słowackiemu ustawodawstwu o ubezpieczeniach społecznych i że jest to również wymagane przez organy dokonujące kontroli w zakresie zabezpieczenia społecznego
– w okresie delegowania oddział ZUS sprawdza, czy wszystkie warunki delegowania są nadal spełnione
– zmiany, które zaszły w okresie delegowania SZCO są zgłaszane na piśmie do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ciągu dziesięciu dni (patrz formularzPowiadomienie pracodawcy i pracownika o zmianach, jakie nastąpiły w okresie delegowania, lubPowiadomienie SZČO o zmianach, które nastąpiły w okresie delegowania)
jeśliOni nie sąspełnienie warunków delegowania:
– przedmiotowe SZČO podlegają ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym prowadzą działalność (stąd obowiązuje podstawowa zasada lex loci laboris).
– SZČO wypełnia wszystkie obowiązki związane z rejestracją i opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne zgodnie z ustawodawstwem stanu działalności
– zgodnie z zasadą jednego obowiązującego ustawodawstwa, jeśli SZČO podlega ustawodawstwu stanu działalności, nie może płacić składek zgodnie ze słowackim ustawodawstwem dotyczącym zabezpieczenia społecznego, nawet jeśli ma miejsce zamieszkania na Słowacji
Inštitút vyslania sa uplatní aj v prípade krátkodobého vyslania, ktoré môže trvať aj jeden deň. Ak nie je možné z objektívnych dôvodov požiadať o vystavenie PD A1 v dostatočnom časovom predstihu pred vyslaním, PD A1 možno vystaviť aj počas obdobia vyslania, aj po jej ukončení so spätným účinkom, ak sú splnené podmienky vyslania a ak je ich možné preskúmať.
Výkon činnosti SZČO na Slovensku
Osoba, ktorá je v SR samostatne zárobkovo činná, pričom podlieha slovenskej legislatíve (zásada lex loci laboris) a z tohto dôvodu chce byť vyňatá zo systému sociálneho zabezpečenia iného členského štátu (napr. štátu bydliska), môže podať v príslušnej pobočke Sociálnej poisťovne žiadosť o vystavenie PD A1 z dôvodu výkonu činnosti v SR (pozri tlačivo Žiadosť o vystavenie PD A1 osobe, ktorá vykonáva činnosť ako zamestnaná osoba alebo činnosť ako samostatne zárobkovo činná osoba v SR).
Súbežné vykonávanie činnosti v dvoch alebo vo viacerých členských štátoch
SZČO, ktorá zvyčajne vykonáva činnosť v dvoch alebo vo viacerých členských štátoch, podlieha
- právnym predpisom členského štátu bydliska, ak vykonáva podstatnú časť činnosti, t. j. najmenej 25 % z celkového pracovného času a/alebo dosahuje najmenej 25 % z celkovej odmeny v tomto členskom štáte
- právnym predpisom členského štátu, v ktorom sa nachádza centrum jej záujmu, ak nemá bydlisko v jednom z členských štátov, v ktorých vykonáva podstatnú časť činnosti
Centrum záujmu SZČO sa pritom posudzuje individuálne, najmä v súvislosti s miestom, ktoré je stálym a trvalým miestom jej činnosti, zvyčajnej povahy a dĺžky trvania činností, počtu poskytovaných služieb a jej zámeru, ako naň poukazujú všetky tieto okolnosti.
Osoba, ktorá zvyčajne vykonáva činnosť ako zamestnanec a ako SZČO v odlišných členských štátoch, podlieha právnym predpisom členského štátu, v ktorom vykonáva činnosť ako zamestnanec.
Osoba, ktorá je zamestnaná ako štátny zamestnanec niektorým členským štátom a vykonáva činnosť ako zamestnanec a/alebo ako SZČO v jednom alebo vo viacerých členských štátoch, podlieha právnym predpisom členského štátu, ktorého správa ju zamestnáva.
Pri určovaní uplatniteľnej legislatívy v prípade výkonu činnosti na území dvoch alebo viacerých členských štátov sa neberú do úvahy zanedbateľné činnosti, t. j. činnosti, ktoré svojím rozsahom nepresahujú viac ako 5 % z celkového pracovného času a/alebo 5 % z celkovej dosiahnutej odmeny.
Aj v prípade súbežného vykonávania činnosti v dvoch alebo vo viacerých členských štátoch sa príslušnosť k právnym predpisom sociálneho zabezpečenia potvrdzuje formulárom PD A1.
Osoba zvyčajne vykonávajúca činnosť ako SZČO na území dvoch alebo viacerých členských štátov oznámi svoju situáciu príslušnej inštitúcii členského štátu bydliska – na území SR podaním žiadosti o určenie uplatniteľnej legislatívy príslušnej pobočke Sociálnej poisťovne.
Ak žiadosť podá osoba s bydliskom na území iného členského štátu, Sociálna poisťovňa ju postúpi príslušnej inštitúcii iného členského štátu, resp. ju vráti dotknutej osobe. V prípade, že Sociálna poisťovňa – ústredie určí, že osoba podlieha slovenským predpisom, vystaví a zašle jej PD A1, ktorým sa táto skutočnosť osvedčuje.
V prípade určenia právnych predpisov iného členského štátu Sociálna poisťovňa túto informáciu oznámi dotknutej osobe a príslušnej zahraničnej inštitúcii, ktorá bude príslušná na vystavenie PD A1 s definitívnou platnosťou. Dotknutá osoba bude zo všetkých činností v rôznych členských štátoch odvádzať poistné tomuto inému členskému štátu.
UPLATNENIE VÝNIMKY
Ak dotknutá osoba chce, aby podliehala inej legislatíve ako určenej podľa vyššie uvedených pravidiel určovania, žiadosť o výnimku podá Ministerstvu práce, sociálnych vecí a rodiny SR (ďalej „ministerstvo“), ak chce na jej základe v oblasti sociálneho zabezpečenia podliehať slovenskej legislatíve alebo príslušnej inštitúcii iného členského štátu, ak chce podliehať legislatíve tohto štátu.
Na jej udelenie nie je právny nárok. V prípade, že ministerstvo výnimku udelí, a na jej základe bude osoba podliehať iba slovenskej legislatíve, pobočka Sociálnej poisťovne vystaví tejto osobe PD A1 na základe podanej Žiadosti o vystavenie prenosného dokumentu A1 z dôvodu udelenia výnimky.
Wyjątek od art. 11-15 rozporządzenia podstawowego jest dozwolony zgodnie z art. 16 pod warunkiem, że co najmniej dwa państwa członkowskie, ich właściwe władze lub wyznaczone przez nie podmioty zgadzają się na jego przyznanie i że leży to w interesie niektórych osób lub grup osób, w szczególnych przypadkach również z mocą wsteczną.